ปลาหมอคางดำ (Oreochromis mossambicus) หรือที่รู้จักกันในชื่อ “Mozambique tilapia” แม้จะเป็นปลาที่มีคุณค่าทางเศรษฐกิจและเป็นแหล่งโปรตีนที่ดี แต่การแพร่กระจายของมันในพื้นที่นอกเหนือจากถิ่นกำเนิดได้กลายเป็นปัญหาใหญ่ เนื่องจากมีผลกระทบเชิงลบต่อระบบนิเวศในท้องถิ่น โดยเฉพาะในพื้นที่ชายฝั่งของประเทศไทย ปลาหมอคางดำได้รับการขนานนามว่าเป็น “วายร้าย” เนื่องจากความสามารถในการแพร่พันธุ์และการเข้าครอบครองแหล่งน้ำ ทำให้ปลาพื้นเมืองและสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ต้องเผชิญกับความเสี่ยง

• ถิ่นกำเนิดและลักษณะทางชีววิทยา

ปลาหมอคางดำมีถิ่นกำเนิดในลุ่มน้ำแห่งแอฟริกาตะวันออก เช่น บริเวณแม่น้ำ Limpopo และ Zambezi ลักษณะเด่นของปลาชนิดนี้คือคางที่มีสีดำชัดเจน ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ที่ทำให้สามารถแยกแยะจากสายพันธุ์อื่นได้ง่าย ลำตัวของปลามีรูปทรงกลมยาว สีเทาเงิน และสามารถเติบโตได้ขนาดใหญ่ โดยเฉลี่ยยาวถึง 35-40 เซนติเมตร และมีน้ำหนักประมาณ 1-2 กิโลกรัม

ปลาหมอคางดำมีความสามารถในการปรับตัวกับสภาพแวดล้อมที่หลากหลายได้อย่างดีเยี่ยม ไม่ว่าจะเป็นน้ำจืดหรือน้ำเค็ม นอกจากนี้ยังทนทานต่อการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิและคุณภาพน้ำ ปลาหมอคางดำยังสามารถทนทานต่อสภาพอากาศที่หลากหลายได้ดี ซึ่งเป็นเหตุผลสำคัญที่ทำให้มันสามารถแพร่กระจายไปยังหลายพื้นที่ทั่วโลก